PRESS
2024
De Standaard: De hoogtepunten van Watou ︎
Ines Minten, cultuurjournalist
Propaganda voor de kunst
“Het heeft een haar gescheeld of er hingen kunstwerken met grote gaten erin in Watou. Het Haïtiaans-Belgische kunstenaarsduo Lafleur & Bogaert werkt op afstand samen. Vorig jaar bezochten ze samen het festivaldorp en haalden inspiratie uit de banieren in de kerk. Ze kopieerden de afmetingen en gingen er hun gang mee. Tom Bogaert creëerde banieren in zijn atelier in Boedapest, Michel Lafleur schilderde portretten in Haïti. In Watou zouden ze samenkomen. Maar opeens lag alle luchtverkeer van en naar Haïti stil. Pas op het laatste nippertje raakte Lafleur met zijn werken in ons land.
In de banieren zien de kunstenaars bruggen tussen hun culturen: in het katholicisme en in vodou hebben vaandels een plek. Het duo ontdoet ze van hun religieuze betekenis en maakt er zelfportretten van. “De oude banieren zijn propaganda voor een godsdienst, wij maken propaganda voor onszelf”, zegt Bogaert.
In één van de portretten poseert Lafleur als kanunnik Van der Paele in het schilderij van Van Eyck. “Maria van Daalen verwerkt die figuur ook in haar gedicht bij het werk. Ik ben nogal rationeel, dus ik vermoed dat we het er ooit over hebben gehad, maar niemand kan het zich herinneren.”
“Het mysterie moet je niet uitleggen”, besluit Lafleur.”
2024
De Lage Landen: Een innerlijk landschap ︎ Eric Braecke, kunstjournalist
“Het is een wonderlijk gebruik, net als de moeilijk te doorgronden voodoorituelen die een rol spelen in het Banyè-project van Tom Bogaert en Michel Lafleur (Banyè is creools voor banier). Het Belgisch-Haïtiaanse kunstenaarsduo laat religieuze tradities uit deze contreien, zoals de banieren die bij processies worden gedragen, samenvloeien met de gebruiken van de sosyetes-congregaties in Haïti. Maria van Daalen, die ingewijd is in de Haïtiaanse voodoo, schreef er een lang gedicht bij.”
2024
Catalogus Kunstenfestival Watou: Lafleur & Bogaert’s Banyè ︎
James Putnam, curator beeldende kunst
“Zomer 2023. Tijdens hun verblijf in Watou bezoeken Michel Lafleur en Tom Bogaert de Sint-Bavokerk. De historisch-religieuze vaandels trekken er hun aandacht, en meteen rijpt het idee om twee historische vaandels als uitgangspunt te nemen voor hun project. Ze transformeren de bestaande religieuze banieren tot hedendaagse Lafleur & Bogaert zelfportretten, in de stijl van de Haïtiaanse 'Drapo Vodou' textielkunst. Ze verwerken in de nieuwe textielstukken olieverf op doek en brengen, geheel in de lijn van de Lafleur & Bogaert-identiteit autobiografische tekstelementen aan op de Banyè. De titel verwijst naar de Haïtiaans-Creoolse spelling van het Franse Bannière [...] Voor Banyè experimenteren Lafleur & Bogaert verder met de ‘j’aime RDC’ winkeltassen waar ze bij hun laatste bezoek aan Lubumbashi verliefd op werden. Ze gebruiken de veelkleurige shoppingbags als visuele identiteit en rode draad voor hun 2024 projecten.”
2024
Poëziekrant: In margine ︎
Maria van Daalen, dichter / auteur
“Toen ik gevraagd werd om een gedicht te schrijven bij het werk van het kunstenaarsduo Lafleur & Bogaert, en ik met toenemende ontroering hun werken bekeek, onder meer die voor documenta fifteen, met de Atis Rezistans, het ‘Anba Dlo’-project voor de (helaas geannuleerde) Ghetto Biennale van dit jaar, en nu hun prachtige ‘Banyè’-project voor Kunstenfestival Watou 2024, voelde ik direct een grote verwantschap.”
2024
VRT: Watou Kunstenfestival 2024 ︎
Kristien Bonneure, journalist cultuur
“Ook het Haïtiaans-Belgische duo Lafleur en Bogaert hangt de vlag uit in Watou. Met banieren uit klassieke materialen, maar ook gestikt van het plastic-achtige weefsel van boodschappentassen uit Congo. De inspiratie kwam van de kerkvaandels van Watou, geïnjecteerd met Afrikaanse en voodoo-traditie.”
2023
International Association of Art Critics AICA: Exhibition of the Year Award Press Release ︎
Marie Luise Syring, Head of the German section of AICA
“The Atis Rezistans – Ghetto Biennale exhibition at documenta fifteen, curated by Eugène André and Leah Gordon, was awarded for its fearlessness, its elaborate handling of the material, for its access to an artistically thought-out form that had almost been lost sight of in the context of the overall large-scale event fragmented by profound controversies - including the anti-Semitism debate. The church space as an exhibition space has been fully recognised in its potential; complex reflections on spirituality, exoticism, otherness and processing of violence were interwoven in a multi-layered way.”
2023
The Guardian: Dead Haitians have no problem travelling to Australia – but living ones do ︎
Sian Cain, deputy culture editor
“Two artists taking part in Australia’s Rising festival have been stopped from boarding a plane to Melbourne via London, in a case that highlights how hard it is for Haitians to travel [...] Tom Bogaert, a Belgian artist and frequent collaborator with Atis Rezistans who was in Melbourne at the time, shared his sadness with Rising. “I am writing this post on [Michel’s] behalf as well. We cannot help but view this situation as an absolute low point,” he wrote in an email, describing the situation as absurd and injust.”
2023
Le Bulletin #14: Westalgie, Dauergloss, and Flaggenwerfer at IKOB ︎
Edited by Henrike Naumann, Merle Vorwald, Tom Bogaert, and Frank-Thorsten Moll
“In retrospect, giving Henrike Naumann carte blanche for the whole museum was the luckiest of all possible coincidences, which only turned out to be so through Henrike’s far-sighted invitations to Tom Bogaert and Merle Vorwald. A certain amount of luck is probably part of it, because otherwise everything would have turned out differently. In no way so harmonious, so intertwining, so mutually reinforcing and underlining the actual thesis of each position. Westalgie meets Dauergloss meets flag thrower — and the IKOB glows to it!”
2023
Hart Magazine: ‘Vendelzwaaier – Flaggenwerfer’ at IKOB Museum of Contemporary Art ︎
Christine Vuegen, journalist
“De Belg Tom Bogaert (1966) durft het aan om zijn verleden als vendelzwaaier openbaar te maken, toen hij met de Vlaamse vlag stond te zwaaien. Het is zijn eerste autobiografisch werk.
Vorig jaar oogden zijn bijdrage in Watou en ook zijn samenwerking met de Haïtiaan Michel Lafleur in documenta 15 in Kassel nogal rommelig. Nu komt hij aanzetten met de puntgave installatie Vendelzwaaier – Flaggenwerfer: een signalisatiepop, zo’n pop die met een rood vlagje zwaait bij wegenwerken, en op de met zilveren nooddekens beklede muren zijn subtiel het geel en zwart van de Vlaamse vlag aangebracht. Verderop kan je door herinneringsboeken bladeren over zijn jeugd als lid van een vereniging vendelzwaaiers in Brugge. Het blijkt meer een ballet, met allerhande vlaggen. Maar toch: vendelzwaaien staat niet los van ultrarechts nationalisme. Bogaert stelt de vraag of jongeren door dergelijke activiteiten worden beïnvloed, zonder het te beseffen en zonder de politieke draagwijdte te kennen. Alles bij elkaar trakteren de drie kunstenaars in IKOB ons fijntjes op een scherpe ondervraging van extreemrechts. Niet het meest populaire thema in de kunstwereld, maar erg actueel en hoognodig.”
2023
Die Referentin: ‘Organ’ at the Festival der Regionen Arts Festival ︎
Georg Wilbertz, journalist
“At first glance, Tom Bogaert takes a playful approach in his contribution ‘Organ/Orgel in the parish church of Kefermarkt. Due to its famous altar and Adalbert Stifter's intensive involvement with it, the church is part of the canon of Upper Austrian high culture. Bogaert contrasts the traditional aura of the space with a dazzling sculpture made of plastic. Flashy, colourful inflatable objects such as swimming bands, air mattresses, etc. are collected and piled up in a flabbystate to form a sculptural installation. Not only through their materiality and appearance, but also through the absurd aesthetic contrast, the artist succeeds in playfully condensing fractures and paradoxes of our present into a theatrical image.”
2023
OÖNachrichten: ‘Organ’ at the Festival der Regionen Arts Festival ︎
Herbert Schorn, journalist
"Tom Bogaert has left his mark in the parish church. The Belgian artist clad the column under the organ with all kinds of inflatable toys, from a golden unicorn to a rubber dinghy. It looks as if a colourful plastic massa is crawling towards the organ. The installation enters into dialogue with the famous carved altar: "The space and contemporary art rub against each other," says Bogaert. "This can create wounds or something entirely new."
2022
Merkur - Deutsche Zeitschrift für europäisches Denken: Film and video at documenta fifteen ︎
Cristina Nord, head of the Berlinale Forum
“The interactions of hopes, projections, visions of a better future, evocations of the past and disappointments that unfold in the entertaining ten minutes of ‘pepsi, cola, water?’ can be detached from Bogaert's film and extended to the larger context of this year's documenta: just as Sun Ra had high hopes for Egypt, documenta fifteen starts with the hypothesis that a way out of the crisis-ridden present can be found as soon as one looks southwards.”
2022
Frieze: Editors’ Picks: Six Standout Projects from Documenta 15 ︎
Andrew Durbin, editor-in-chief
“At the St. Kunigundis Catholic Church in Bettenhausen, Atis Rezistans has staged an exhibition that is, at turns, haunting and ambitious in its artistic and historical scope [...] Toward the entrance of the church, Lafleur & Bogaert – an artist duo from Haiti and Belgium, respectively – have installed ‘mobile pharmacies’: flashing, conical sculptures covered in pills on an altar in a nook in the church.”
2022
ArtAsiaPacific: Hightlights from documenta fifteen ︎
Frances Arnold, journalist
“Striking a spiritual synergy is Haitian collective Atis Rezistans inside St. Kunigundis Roman Catholic Church. Showcasing the group’s Ghetto Biennale, which was established in 2009 and celebrates artists working in the Grand Rue neighborhood of Port-au-Prince, the exhibition drew connections between vodou practices and its church setting [...] Elsewhere, the Haitian and Belgian duo Michel Lafleur and Tom Bogaert’s sculptural columns Famasi Mobil Kongolè (2017), adorned with blister packs of medication, fairy lights, and tinsel, recall the country’s mobile pharmacies and appear as shrines.”
2022
Feinschwarz: Documenta fifteen – ein kritischer harvest ︎ Viera Pirker, Professor for Religious Education at Goethe University Frankfurt.
“Ein Liebling der documenta fifteen ist die überraschende Präsentation von Atis Rezistans in der nicht profanierten, aber auch nicht genutzten Kirche St. Kunigundis im Kasseler Osten [...] Im Vorraum treffen sich an verschiedenen Altären Heiliges und Profanes, insbesondere in der Pillen-Kapelle von Lafleur & Bogaert, die der Madonna haitianische Apotheken beigesellt haben und den Blick wenig subtil, doch krachend klug auf die Frage nach Heil, Heilung, Hoffnung und Möglichkeit lenkt.”
2022
De Standaard: Als kunstenaar lachen we om elkaars gewoontes ︎
Geert Van der Speeten, journalist
“Met zijn minicollectief Lafleur & Bogaert nam hij de zijkapel voor zijn rekening. In het kitschdecor van ex-voto’s, kaarsen en nepbloemen installeerden ze een ‘mobiele apotheek’ waarmee venters in Haïti op straat lopen. Hoe Bogaert zijn werk het liefst ter plaatse bedenkt, demonstreerde hij vorig jaar in Villa Les Zéphyrs in Middelkerke. Hij puzzelde er een fontein bijeen met gerecycleerde opblaasspullen uit plastic. In Kassel pimpte hij een oude werfkeet tot Bonbon tè majik. Er worden ‘modderkoekjes’ in gebakken, het type vullende voeding dat Haïtiaanse moeders uit pure armoede aan hun kinderen uitdelen. In Kassel worden de koeken onderdeel van een performance op een kleurrijke plek.”
2022
Klara: Documenta in Kassel: De top 10 van Chantal Pattyn ︎
Chantal Pattyn, journalist
“Een unieke plek is de St-Kunigundiskerk. Daar landde dit collectief uit Port-au-Prince in Haïti. Je treft er in de kapel en in de tuin werk van Michel Lafleur en Tom Bogaert. Tom is één van de twee Belgen (naast Reinaart Vanhoe van OOK_) op deze Documenta.”
2022
Artnet: Documenta 15’s Focus on Populist Art Opens the Door to Art Worlds You Don’t Otherwise See—and May Not Always Want to ︎
Ben Davis, National Art Critic
“The cadre of artists associated with Haiti’s Atis Rezistans (Resistance Artists), at the church of St. Kunigundis, beautifully commanded that space [...] Lafleur and Bogaert’s kinetic sculptures felt both like celebrations of everyday creativity and otherworldly.”
2022
Tokyo Art Beat: Documenta 15 report ︎
Yuki Saiki, Curator Goldsmiths College
トム・ボガート＆ミシェル・ラフルール（Tom Bogaert & Michel Lafleur）の《Famasi Mobil》シリーズは、ハイチの生活に根差したユニークな彫刻作品だ。ギリシア神話に登場する名医・アスクレピオスの持物から着想を得たという彫刻は、全面を錠剤で覆われている。ハイチでは、鎮痛剤や抗生物質、コンドームからバイアグラの模造品まで販売する移動型薬局が多くの人にとっての医薬品の供給源だという。
2022
Mister Motley Magazine: Een gemeenschap van parels – over twee Kasselse kerken ︎
Laure van den Hout, Directeur/hoofredacteur Mister Motley
“Maria hilft immer. Ook de ex voto’s lees ik als een poging van het individu om zich te verbinden met iets groters. Gezien, gehoord en gesteund te willen worden. Want zijn dat niet dé aspecten van hulp? En wat zijn hedendaagse manieren om dit soort verlichting te krijgen? Daarover zet Famasi Mobil Kongolè, door het samenspel van reeds in het kerkinterieur aanwezige elementen, de connotatie van een kerk en de door het kunstenaarsduo Lafleur & Bogaert toegevoegde pillen en overige rekwisieten, tot nadenken aan.”
2022
Revista 22: documenta 15 - un curatoriat al duratei Jam Karet ︎
Raluca Oancea, lecturer University of Arts, Bucharest
“În ciuda unei prime impresii leisure-kitch, instalația duoului artistic din Haiti și Belgia, Michel Lafleur și Tom Bogaert Famasi Mobil Kongolè (2017), ce adună lumânări fake de plastic, beteală strălucitoare, leduri roz și trei coloane mișcătoare acoperite cu blistere de pastile - antibiotice, prezervative, viagra de lux sau banale analgezice -, se dovedește a fi un altar închinat farmaciilor rurale mobile ce constituie pentru populația din Haiti singura sursă medicală.”
2022
Kunstverein Arnsberg: What if not the World? ︎
Pauline Doutreluingne, independent curator and writer
“Wir waren sehr beeindruckt von der Qualität der Arbeiten der Ghetto Biennale mit der Gruppe Atis Rezistans (Künstler des Widerstands) in der St. Kunigundis Kirche in Kassel. Es ist ein sich stetig wandelndes Künstlerkollektiv aus dem Viertel Grand Rue in Port-au-Prince, Haiti. Ihr Stil ist von der haitianischen Alltagskultur und der Voodoo-Religion beeinflusst. Wir zeigen eine Serie von Malereien sowie Voodoo Objekte des jungen Künstlers Jean Müller Milord und Skulpturen des Belgisch-Haitianischen Duo Lafleur & Bogaert.”
2022
Atis Rezistans | Ghetto Biennale: documenta fifteen Catalog ︎
Eugène André and Leah Gordon, AR | GB co-founders
“Atis Rezistans | Ghetto Biennale, in documenta fifteen, wants to showcase Haitian art, and the collaborations generated by the Ghetto Biennale. We will stage performances, films and a series of discussions and debates which will inform and debate the agency, importance, influence and impact of the Haitian Revolution; discuss the radical lessons that Haitian majority class rural and urban cultures can teach people in the 21st century; and formulate an interrogation of cultural institutions, the margins and the centres of global art production.”
2022
Demure magazine: Créolité Within Haiti ︎
Kayla Flett, journalist
“The works of Lafleur & Bogaert are creole to the core, both through the unification of two artists from different cultures, but also through the narratives they choose to engage with in their artworks, as well as the methods and materials they use for realising these ideas. Creolisation is a diverse, fluid and protean phenomenon, with endless possibilities and definitions. The essence of creole culture is thus hybridity and resistance to dominant centre-periphery politics. Diverse visual representations of creolisation therefore become historical objects of legacy within an epic postcolonial occurrence.”
2022
VRT: Watou vindt zichzelf opnieuw uit ︎
Kristien Bonneure, journalist cultuur
“Wat valt er op in het Kunstenfestival Watou dit jaar? Dat veel kunstenaars niet zomaar met hun creaties zijn neergestreken in het dorp, maar lange tijd aanwezig waren én met de inwoners hebben samengewerkt [...] Ook het werk van Tom Bogaert is verankerd in Watou. De kunstenaar is deze zomer ook actief in het mekka van de hedendaagse kunst, Documenta in Kassel, maar hij stelt tegelijk tentoon in de Westhoek. Op de staande wip van de schuttersgilde Sint-Sebastiaan heeft hij een grote kop van kunststof bevestigd, gemaakt door een reuzenbouwer in Frans-Vlaanderen. Een ‘universele Watou-kop’. Bogaert zocht meer dan 400 foto's van Watoubezoekers op het internet en maakte daar één amalgaam van. Die foto stond model voor de reuzenkop.”
2022
Poëziekrant: Poezie die plaats vindt ︎
Virginie Platteau, cultuurjounalist
“Bogaert noemt het werk ‘Wij, Gwij, Popinjay’. Een verwijzing naar Mandelinck, naar Poperinge, en naar ons allen. De Wij die gemeenschap vormt; de lokale boogschutters en de ‘vreemden’ die elk jaar in Watou neerstrijken. De dorpsbevolking die het verenigingsleven en de volkssport probeert door te geven aan de weinig geïnteresseerde jongere generatie. Of de ‘wij kunnen dat ook’ waarmee ze argwanend het jaarlijkse kunstenfestival ondergaan? De ‘Wij allen’ die alom in beeld worden gebracht op internet, die met facial recognition onze vrijheid onbewust ingeperkt.”
2022
De Standaard: Watou houdt het dicht bij huis ︎
Geert Van der Speeten, redacteur cultuur & media
“Kleine en grote verhalen doen deze zomer haasje-over in Watou. Het festival haalt de band aan met de bewoners van het dorpje, en poëzie en kunst zoeken weer hun symbiose op [...] Tom Bogaert vond aansluiting bij typisch Vlaamse folklore, die van de staande wip. Hij verbroederde met de lokale boogschuttersgilde. De wip zelf blijft deze zomer actief, maar twee keer per dag wordt de ultieme ‘Watoukop’ naar boven gehesen. Uit 400 beelden die hij op internet vond, distilleerde Bogaert een röntgenfoto van de doorsnee-Watoubezoeker: wit, mannelijk en kalend.”
2022
Krant van West-Vlaanderen: Prikkelende ervaring voor de bezoeker ︎
Laurie Bailliu, journalist
“Kunstenaar Tom Bogaert zakte vorige zomer vanuit Rome af naar Watou om deel te nemen aan Patchwork en presenteert deze editie zijn werk ‘Wij Gwij Popinjay’ [...] Hij gebruikte portretten van mensen die via sociale media gelinkt zijn aan het kunstenfestival. De verschillende gezichten werden samengevoegd tot één universele Watoukop en wordt gemonteerd op de ‘staande wip’ van de schuttersgilde Sint-Sebastiaan. Bezoekers kunnen in een tweedehands kooi, die getransformeerd werd tot een kapel.”
2022
Bezoekersgids beeldende kunst: Tom Bogaert’s Wij Gwij Popinjay ︎ James Putnam, curator beeldende kunst
“De nauwe samenwerking met de boogschuttersgilde en verschillende andere lokale partijen is een mooi voorbeeld van participatie en contrasteert fel met de onvrijwillige participatie bij het ontwerp van de Watoukop. Bogaert bewijst met ‘Wij Gwij Popinjay’ – Gwij is een directe verwijzing naar de bezieler van het festival – niet alleen eer aan de eeuwenoude tradities en rituelen van het grensdorp. Hij laat ook zien dat het festival na al die jaren volledig ingebed zit in het DNA van Watou.”
2022
Kek op reis maar meestal niet: Watou, het dorp aan de skreve ︎
Kek, blogger
“Het is natuurlijk een geweldig idee om de inwoners van Watou eens actief bij het kunstenfestival te betrekken, maar doen alsof de kunst en de kunstenaars in vroegere edities zich boven het dorp verheven voelden [...] De universele Watoukop van Tom Bogaert is te zien bij de wip van de boogschieters aan de Bollaard. Het is een vreemd ding, vindt Kek.”
2011
Catalogue: A Soft Gentle Breeze at Villa les Zéphyrs ︎
Els Weyts, curator
“Binnen in de kapel wordt je overweldigd door een kleurrijke installatie van Tom Bogaert. In zijn kunstenaarschap komen regelmatig thema's terug die te maken hebben met maatschappelijke problemen of politieke kwesties, propaganda of entertainment. Ook deze ‘Fontein’ lijkt vooral heel vrolijk en grappig, moor kan evengoed een aantal vragen stellen: de grootschalige installatie is gemaakt met leeggelopen opblaasbare voorwerpen. Het zijn niet aIleen nieuwe, recht uit de doos opgevouwen objecten die naar vers plastic ruiken moor ook lekke, gebruikte, halfvervuilde luchtbedden, rubberen bootjes, strandballen en armbanden die gered zijn uit tuinhuisjes, kelders en zolders.
Na een succesvolle oproep aan de plaatselijke gemeenschap om opblaasbare artikelen voor dit project te doneren werden meer dan 500 stuks in alle vormen en kleuren ingezameld. Een herinnering aan de vele zomers aan zee uit onze kindertijd? Of aan de grote opkuisrage tijdens de lockdowns en de huidige pandemie-golven? Of aan de vele plastics die de fauna en flora in de oceanen bedreigen? Of aan de zuurstof die we nodig hebben, nu meer dan ooit.”
2011
De Standaard: A Soft Gentle Breeze ︎
Geert Van der Speeten, redacteur cultuur & media
“Pontificaal in het midden prijkt de plastic fontein van Tom Bogaert. Hij zamelde retro-opblaasspullen in en rangschikte ze tot een potsierlijke mozaïek, met een eenhoorn als bekroning. Deze zomertentoonstelling lokt je even weg van duinen en strand. Om in een knusse cocon van een interbellumvilla te verpozen in de bubbel van de verbeelding.”︎︎︎︎
2011
Die Referentin: When Sun Comes Out at bb15 ︎
Bettina Landl, writer
“Es glitzerte und knisterte in Bogaerts nicht sequentieller interkonnektiven Klangarbeit in drei Teilen, die aus bis her unveröffentlichten Aufnahmen des traditionellen haitianischen Rara-Songs ‘Fize Nimewo Nèf’, Sun Ras ‘Rocket Number Nine’ und ‘Rakete Nummer Neun, einem neuen Track der in Wien lebenden Klangkünstlerin Masha Dabelka, besteht.”
2011
Wall label bb15: Sun Ra Ra ︎
Sebastian Six, curator
“On his first visit to the Ghetto Biennale in Haiti, Belgian artist Tom Bogaert heard something familiar in the rara marching music that was being played in the streets of Port-au-Prince. Already doing work on the interplanetary jazz legend Sun Ra’s visit to Egypt in the early 1970s, Bogaert read in the dog-eared pages of an old copy of the Lonely Planet that Sun Ra was also rumoured to have visited Haiti, perhaps ten years earlier, during his so-called lost years.”
2011
Catalogue: Visit Rwanda by Tom Bogaert ︎
Hans Martens, curator
“Naar aanleiding van de 25ste herdenking van de 1994 Genocide in Rwanda werd Tom Bogaert door Ivuka Arts in de hoofdstad Kigali uitgenodigd voor een solotentoonstelling met nieuw werk. In de aanloop van dit project bestelde Bogaert een Arsenal voetbalshirt met rugnummer 94 en opdruk ‘Genocide’ via Arsenal Direct, de officiële online winkel van de club.”
2011
Flyer: Tom Bogaert at architekturforum oberösterreich ︎
Ushi Reiter, director
“Das Bronze-Stadtmodell am Schlossberg zeigt Linz um 1800. Tom Bogaert, heuer Gastkünstler des afo, errichtet darüber eine mehrfarbige Installation aus Agar-Agar. Die Masse ist sowohl Nahrung als auch Habitat für eine Ameisenkolonie, die nach und nach ihren gesamten Lebenszyklus um die Skulptur organisiert und sie in einem natürlichen Verfallsprozess wieder zum Verschwinden bringt. Inspiriert von Überlegungen des Architekten und Theoretikers Eyal Weizman zu Analogien zwischen tierischen Befallsformationen und urbanen Kampfstrategien, will sich Tom Bogaert nicht auf die physisch sichtbare Stadtrealität beschränken. Mit seiner Arbeit thematisiert er eine zweite, „archäofuturistische“ Stadt, wie sie in der Vorstellung ihrer Bewohner*innen existiert.”
2020
Catalogue: Tom Bogaert at ZK/U Berlin ︎
Jules van den Langenberg, writer
“A brief route description of Tom Bogaert, human rights lawyer turned artist, prompts a collective disruption of the retail heaven Hellweg in Berlin. Following a few other steps you are finally requested to open the emergency exit door. Pulled between looking at the latest Christmas goods and sticking to the plan, you become aware of being on a mission that means breaching the doors and setting off an alarm. Will the angel or the devil on one of your shoulders win or is your brain able to find a way out on its own?”
2020
Flyer: Tom Bogaert at ZK/U Berlin ︎
Estelle Pandao Lassus and Laura Petrucci, artists
“Walking the Hellweg is a self-guided walking tour of the Hellweg hardware store in the Moabit neighbourhood of Berlin. It is the third iteration of a project that started with an ArtSchool Palestine residency in Nablus in 2011, where Tom Bogaert mapped remnants of ‘inverse geometry’ as described by Eyal Weizman in his Walking Through Walls.”
2020
Catalogue: AirLess at the AirFactory ︎
Gerlinde Gilissen, curator ART27
“Er werd massaal gereageerd op een oproep van ART27 en de kunstenaar om materiaal binnen te brengen: honderden opblaasspullen krijgen op deze manier een nieuwe vorm en inhoud. ‘Luchtledig’ gaat over de belofte van- en de herinnering aan (een zomer). Vooral over de belofte en het verlangen naar iets dat we missen. Sommigen zien in het materiaal ingeklapte longen wat in tijden van Covid-19 en BLM misschien onvermijdelijk is.”
2020
Switch on Paper: Ghetto Biennale, Chronicle of a Revolt Foretold ︎
Sandra Delacourt, writer
“Since its creation, the Ghetto Biennale has been held far away from the global contemporary art spotlight, with its consumerist temptations and usual herds. Rather than adopt the spectacular format of an exhibition, it opts to nurture artistic projects developed throughout the entire duration of the biennale. Creation is therefore experienced and carried out under the renegotiated modalities of production, apparition and sharing.”
2019
Wall Label: Ant Farm at the Lagos Biennial ︎
Folakunle Oshun, director
“During his time in Nigeria Tom Bogaert worked on a new site-specific installation: ‘Ant Farm Lagos’, a multi-colored map of Lagos Island made of translucent ‘agar-agar’ – a vegetarian gelatin substitute, combined with sugar, tea tree oil, weeds, soil, black ants, and white wine. Towards the end of his residency Bogaert started experimenting with palm wine.
The map is mounted on plywood cut out in the form of Lagos Island and rests on a construction of plastic stools. The ants were collected at the site of the Lagos Biennial using sugar bait traps.”
2019
Uit in Oostende: Tom Bogaert - Visit Rwanda ︎
Robine Vanderhaeghe, journalist
“West-Vlaming Tom Bogaert werkte als mensenrechtenactivist voor de VN en Amnesty International tot hij in 2004 naar de VS verhuisde om er als beeldend kunstenaar aan de slag te gaan. Zijn werken tonen nog steeds een voorliefde voor maatschappelijke en politieke thema’s. Op 16 juni komt Tom op uitnodiging van Bildnis – Forum voor Kunst naar De Grote Post om te vertellen over zijn nieuwste project ‘Visit Rwanda’. Daarin stelt hij de disproportionele media-aandacht in vraag van twee gebeurtenissen uit de jaren negentig – de Rwandese genocide en de zaak O.J. Simpson.”
2019
Living in Kigali: Interview with Artist Tom Bogaert ︎
Kirsty Henderson, journalist
“What’s your connection to Rwanda? Between 1996 and 1997 I documented the aftermath of the Rwanda Genocide on behalf of the UN Refugee Agency. And when I transitioned from law to art in 2004, I made my visual arts debut with ‘This is Rwanda’ a short experimental video in which I embedded footage of the Genocide into the interface of an animated computer game. The film had its world premiere at the International Film Festival in Rotterdam, The Netherlands and was included in several film festivals thereafter.
What can you tell us about your project ‘Dog Day Afternoon’ at Ivuka Arts? On the occasion of the 25th anniversaries in 2019 of respectively the Genocide in Rwanda and the O.J. Simpson case, I have been thinking for while about doing a project in Rwanda that takes as its starting point the concept of simultaneity. ‘Dog Day Afternoon’ hopes to explore the Relativity of Simultaneity: the concept that distant simultaneity – whether two spatially separated events occur at the same time – is not absolute, but depends on the observer’s reference frame. This project furthermore interrogates contemporary theories of time.”
2019
Flyer: Dog Day Afternoon at Ivuka Art Center ︎
Collin Sekajugo, founder
“Ivuka Art Center is pleased to present ‘Dog Day Afternoon,’ a solo exhibition by Tom Bogaert our current artist in residence. Founded in 2007 by artist Collin Sekajugo, Ivuka Arts is Rwanda's first visual arts incubator and has been integral to the growth of the Rwandan contemporary arts scene.”
2018
Catalogue: Pulse Miami Beach ︎
Elizabeth Boyle, director
“Mobile pharmacies are the main source of medicine for many Haitians. Street vendors carry spirals of curved cardboard covered with pills painkillers, antibiotics, Viagra knockoffs, condoms, abortion pills and cough syrups.
Exclusively for PROJECTS, Michel Lafleur (Haiti) and Tom Bogaert (Belgium) present new work inspired by the ‘Famasi Mobil Swis’ originally commissioned by the Swiss Pavilion at the 2017 Ghetto Biennale in Port-au-Prince, Haiti. Lafleur and Bogaert bring to PULSE a number of sculptural mobile pharmacies reminiscent of Bodys Isek Kingelez extreme maquettes”
2018
Catalogue: Qalandiya International ︎
Ahed Izhiman, curator
“Observance is a new research-based art project that examines ‘November 29 - the International Day of Solidarity with the Palestinian People’ as observed by the United Nations. Tom Bogaert will use video, sound, web, and installation to illuminate the origin, history, relevance, and status of this annual event vis-à-vis other UN -organized international days such as World Braille Day, the International Day of Happiness, and World Tourism Day.
International observance, also known as international dedication or anniversary, is a period of time to observe an issue of international interest or concern. This is used to commemorate, promote, and mobilize for action.
The International Day of Solidarity with the Palestinian People was established by UN General Assembly Resolution 32/40 B of 2 December 1977, to start in 1978. Special commemorative activities are organized by the Division for Palestinian Rights of the United Nations Secretariat in consultation with the Committee on the Exercise of the Inalienable Rights of the Palestinian People.”
2014
Companion to the Exhibtion: Sun Ra in Egypt at Medrar Contemporary ︎
Natalie Bell, curator
Tom Bogaert’s ‘1971, Sun Ra in Egypt’ is an ongoing research project based on the life and work of Sun Ra that exists as a series of performances, lectures, installations, videos, art objects, and a related publication. The project takes as its starting point Sun Ra’s 1971 visit to Egypt, and many of the related works playfully insert Sun Ra’s life and legacy into the conceptual, pop, and minimalist zeitgeist of the New York art world of the 1960s and 1970s.
Tom Bogaert came to art over a decade ago after practicing refugee law. His artistic practice is organized through long-term research projects that often examine the intersection of humanism and human rights, politics and entertainment, and art and propaganda. Bogaert moved to Amman, Jordan in 2009 and has since produced a series of works under a project called ‘Impression, mena,’ which draws from his experience as a European living and working in the Middle East and North Africa, and uses irony and criticism to interrogate the layers of his own understanding of contemporary issues throughout the region.